Düzenleyici Önleyici Faaliyetler Süreci¶
ISO/IEC 15504 SPICE | SUP.9 Problem Çözme ve MAN.5 Risk Yönetimi gereksinimlerinin karşılanması beklenmektedir.
İlgili süreç Risk Yönetim Süreci ve Kalite Güvence Süreci ile birlikte uygulanır.
SPICE SUP.9 ve MAN.5 Pratik Karşılama¶
Temel Pratikler ve Karşılama Yöntemleri¶
| BP | Pratik | Araç/Yöntem Karşılama | Doküman |
|---|---|---|---|
| SUP.9 BP1 | Düzenleyici önlem stratejisi geliştir | Bu süreç dökümanı | Düzenleyici Önleyici Faaliyetler Süreci |
| SUP.9 BP2 | Potansiyel problemleri tanımla | Risk analizi + trend analizi | Risk değerlendirme matrisi |
| SUP.9 BP3 | Düzenleyici önlemleri planla | Jira Süreci + aksiyon planları | İyileştirme aksiyon planı |
| SUP.9 BP4 | Düzenleyici önlemleri uygula | Proje takip + süreç iyileştirme | Uygulama raporları |
| SUP.9 BP5 | Düzenleyici önlemleri takip et | KPI izleme + raporlama | Performans raporları |
| MAN.5 BP1 | Risk yönetim stratejisi | Risk yönetim planı | Risk Yönetim Planı |
| MAN.5 BP2 | Risk tanımlama | Risk kayıt defteri | Risk Kayıt Defteri |
| MAN.5 BP3 | Risk analizi | Risk değerlendirme | Risk Analiz Raporu |
| MAN.5 BP4 | Risk tedbirleri | Önleyici aksiyon planları | Risk Aksiyon Planı |
Düzenleyici Önleyici Faaliyetler Stratejisi¶
Amaç ve Hedefler¶
Düzenleyici önleyici faaliyetler, ISO/IEC 15504 SPICE standartlarına uygun olarak projelerde potansiyel problemlerin önceden tespit edilmesi ve önlenmesi amacıyla yürütülür. Bu süreç: - Potansiyel risklerin erken tespitini - Proaktif önlem alınmasını - Süreç iyileştirmelerinin sürekli kılınmasını - Kalite standartlarının korunmasını - Müşteri memnuniyetinin artırılmasını sağlar.
Temel İlkeler¶
- Proaktif Yaklaşım: Problemler oluşmadan önce müdahale (SUP.9 BP2)
- Risk Tabanlı Düşünce: Risk değerlendirmesi temelli önlemler (MAN.5 BP3)
- Veri Odaklı Karar Verme: Metrik ve trend analizleri (SUP.9 BP5)
- Paydaş İşbirliği: Tüm proje ekibinin katılımı (SUP.9 BP4)
Düzenleyici Önleyici Faaliyet Türleri¶
1. Süreç Bazlı Önleyici Faaliyetler¶
| Süreç Alanı | Potansiyel Problem | Önleyici Faaliyet | Sorumluluk |
|---|---|---|---|
| Gereksinim Yönetimi | Eksik/belirsiz gereksinimler | Gereksinim gözden geçirme toplantıları | Sistem Analisti |
| Tasarım | Teknik borç birikimi | Kod review ve tasarım incelemesi | Yazılım Mimarı |
| Geliştirme | Kod kalite sorunları | Automated testing + static analysis | Geliştirici |
| Test | Geç bulunun hata | Shift-left testing yaklaşımı | Test Uzmanı |
| Deployment | Production sorunları | Staging ortamında kapsamlı test | DevOps Uzmanı |
| Dokümantasyon | Güncel olmayan dokümanlar | Otomatik dokümantasyon güncelleme | Döküman Yöneticisi |
2. Risk Bazlı Önleyici Faaliyetler¶
| Risk Kategorisi | Önleyici Faaliyet | Uygulama Sıklığı | Ölçüm Kriteri |
|---|---|---|---|
| Teknik Riskler | Teknoloji değerlendirme, POC geliştirme | Proje başlangıcı | Risk puanı < 3 |
| Kaynak Riskleri | Kapasite planlama, yedek kaynak belirleme | Aylık | Kaynak kullanım oranı < %85 |
| Zaman Riskleri | Buffer time, kritik yol analizi | Haftalık | Schedule variance < %10 |
| Kalite Riskleri | Ek review, test coverage artırımı | Sürekli | Defect density < 2/KLOC |
| İletişim Riskleri | Regular sync meetingler, dokümantasyon | Günlük/Haftalık | Team satisfaction > 4/5 |
3. Performans Bazlı Önleyici Faaliyetler¶
| KPI | Hedef Değer | Alarm Eşiği | Önleyici Faaliyet |
|---|---|---|---|
| Defect Rate | < 2 defect/KLOC | > 1.5 defect/KLOC | Kod review intensifikasyonu |
| Test Coverage | > %80 | < %70 | Test yazım sprint'i |
| Velocity Stability | ±15% | ±25% | Kapasite planlama revizyonu |
| Customer Satisfaction | > 4.0/5.0 | < 3.5/5.0 | Müşteri görüşme artırımı |
| Team Satisfaction | > 4.0/5.0 | < 3.5/5.0 | Team building aktiviteleri |
Düzenleyici Önleyici Faaliyetler Yaşam Döngüsü¶
1. Tanımlama Aşaması (SUP.9 BP2, MAN.5 BP2)¶
- Risk ve Trend Analizi:
- Geçmiş proje verileri analizi
- Sektör trendleri takibi
- Teknoloji değişimleri izleme
-
Müşteri geri bildirim analizi
-
Potansiyel Problem Alanları:
- Teknik riskler
- Süreç aksaklıkları
- Kaynak yetersizlikleri
- İletişim problemleri
-
Kalite sorunları
-
Öncelik Belirleme:
- Risk değerlendirme matrisi
- Etki-olasılık analizi
- Maliyet-fayda analizi
- Paydaş etki değerlendirmesi
2. Planlama Aşaması (SUP.9 BP3, MAN.5 BP4)¶
-
Aksiyon Planı Hazırlama:
-
Kaynak Planlama:
- İnsan kaynağı ataması
- Bütçe belirleme
- Araç ve teknoloji ihtiyaçları
-
Zaman çizelgesi
-
Onay Süreci:
- Proje yöneticisi onayı
- Teknik lider değerlendirmesi
- Üst yönetim onayı (gerekirse)
3. Uygulama Aşaması (SUP.9 BP4)¶
- Aksiyonların Başlatılması:
- Jira Süreci ile task oluşturma
- Sorumluluk atamaları
-
Başlangıç toplantısı
-
İzleme ve Koordinasyon:
- Haftalık ilerleme raporları
- Engelleyici faktörlerin çözümü
-
Kaynak yeniden dağılımı (gerekirse)
-
Kalite Kontrolü:
- Milestone gözden geçirmeleri
- Ara sonuç değerlendirmeleri
- Düzeltici müdahaleler
4. Takip ve Değerlendirme Aşaması (SUP.9 BP5)¶
- Performans İzleme:
- KPI takibi
- Trend analizleri
-
Karşılaştırmalı değerlendirmeler
-
Etkinlik Ölçümü:
- Hedef karşılama oranları
- Maliyet-fayda analizi
- Paydaş memnuniyeti
Araç ve Teknikler¶
1. Risk Değerlendirme Araçları¶
- Risk Matrisi: Olasılık x Etki değerlendirmesi
- FMEA (Failure Mode and Effects Analysis): Hata türleri analizi
- Monte Carlo Simülasyonu: Probabilistik risk analizi
- Ishikawa Diyagramı: Kök neden analizi
2. Trend Analizi Araçları¶
- Statistical Process Control (SPC): İstatistiksel süreç kontrolü
- Regression Analysis: Trend tahmin modelleri
- Time Series Analysis: Zaman serisi analizleri
- Dashboard ve KPI İzleme: Gerçek zamanlı performans takibi
3. Planlama ve Takip Araçları¶
- Jira/Azure DevOps: Aksiyon planı takibi
- MS Project/Gantt Charts: Zaman çizelgesi yönetimi
- Risk Register: Risk kayıt defteri
- Action Item Tracker: Aksiyon takip sistemi
Şablonlar ve Formlar¶
1. Risk Değerlendirme Şablonu¶
- Form Şablonları - Risk Yanıt Form Şablonu
- Risk tanımlama formu
- Risk analiz matrisi
- Risk aksiyon planı
2. Düzenleyici Önleyici Faaliyet Aksiyon Şablonu¶
- Form Şablonları - Düzenleyici Önleyici Faaliyet Aksiyon Şablonu
- Aksiyon detay formu
- Sorumluluk atama matrisi
- İlerleme takip şablonu
3. Performans İzleme Şablonları¶
- KPI dashboard şablonu
- Trend analiz raporu
- Form Şablonları - Süreç Değerlendirme Şablonu
Roller ve Sorumluluklar¶
Düzenleyici Önleyici Faaliyetler Komitesi¶
| Rol | Sorumluluklar | Katılım Sıklığı |
|---|---|---|
| Proje Yöneticisi | Genel koordinasyon, kaynak yönetimi | Haftalık |
| Kalite Uzmanı | Süreç değerlendirme, standart uyumluluk | Aylık |
| Risk Yöneticisi | Risk analizi, önleyici plan geliştirme | Aylık |
| Teknik Lider | Teknik değerlendirme, solution design | İhtiyaç halinde |
Proje Ekibi Sorumlulukları¶
- Geliştiriciler: Kod kalitesi, teknik borç yönetimi
- Test Uzmanları: Erken test stratejileri, kalite kontrolü
- Sistem Analistleri: Gereksinim kalitesi, değişiklik yönetimi
- DevOps Uzmanları: Deployment riskleri, infrastructure yönetimi
Ölçüm ve Raporlama¶
1. Performans Göstergeleri (KPI)¶
| KPI | Hesaplama | Hedef | Rapor Sıklığı |
|---|---|---|---|
| Önleyici Faaliyet Başarı Oranı | (Başarılı önlemler / Toplam önlemler) × 100 | >85% | Aylık |
| Risk Azaltma Oranı | (Azalan riskler / Toplam riskler) × 100 | >70% | Aylık |
| Süreç İyileştirme Oranı | (İyileştirilen süreçler / Toplam süreçler) × 100 | >60% | Üç aylık |
| ROI (Return on Investment) | (Kaçınılan maliyet - Önlem maliyeti) / Önlem maliyeti | >2.0 | Üç aylık |
| Müşteri Memnuniyet Artışı | Dönemsel memnuniyet skorları karşılaştırması | >10% | Altı aylık |
2. Raporlama Yapısı¶
- Haftalık Durum Raporu:
- Aktif önleyici faaliyetler
- İlerleme durumu
-
Engelleyici faktörler
-
Aylık Performans Raporu:
- KPI değerlendirmesi
- Trend analizleri
-
Aksiyon planı güncellemeleri
-
Üç Aylık Değerlendirme Raporu:
- Kapsamlı performans analizi
- ROI hesaplaması
-
Süreç iyileştirme önerileri
-
Yıllık Strateji Raporu:
- Yıllık performans özeti
- Gelecek dönem stratejisi
Sürekli İyileştirme Döngüsü¶
Plan-Do-Check-Act (PDCA) Döngüsü¶
- Plan (Planla):
- Risk ve problem analizi
- Önleyici faaliyet planlama
-
Hedef belirleme
-
Do (Uygula):
- Planlanan faaliyetlerin yürütülmesi
- Kaynak mobilizasyonu
-
Koordinasyon ve takip
-
Check (Kontrol Et):
- Performans ölçümü
- Hedef karşılama değerlendirmesi
-
Etkinlik analizi
-
Act (Aksiyon Al):
- İyileştirme önerileri
- Süreç güncellemeleri
- Best practices paylaşımı
Eğitim ve Farkındalık¶
Eğitim Programı¶
| Hedef Kitle | Eğitim İçeriği | Süre | Sıklık |
|---|---|---|---|
| Proje Yöneticileri | Risk yönetimi, önleyici planlama | 8 saat | Altı ayda bir |
| Proje Ekipleri | Problem tanımlama, erken uyarı sistemleri | 4 saat | Yılda bir |
| Kalite Uzmanları | Süreç değerlendirme, SPICE uyumluluğu | 6 saat | Yılda bir |
| Üst Yönetim | Strateji, ROI değerlendirmesi | 2 saat | Yılda bir |
Farkındalık Aktiviteleri¶
- Risk Awareness Week: Yıllık risk farkındalık haftası
- Best Practices Semineri: Başarılı önleyici faaliyet örnekleri
- Process Improvement Workshop: Süreç iyileştirme çalıştayları
- Knowledge Sharing Sessions: Deneyim paylaşım oturumları
Entegrasyon Noktaları¶
Diğer Süreçlerle Entegrasyon¶
- Proje Yönetim Süreci: Risk yönetimi entegrasyonu
- Kalite Güvence Süreci: Kalite önlemleri koordinasyonu
- Değişiklik İstek Süreci: Proaktif değişiklik yönetimi
- Test Süreci: Shift-left testing yaklaşımı
- Dokümantasyon Süreci: Süreç dokümantasyonu
Araç Entegrasyonları¶
- Jira Integration: Risk ve aksiyon takibi
- GitLab CI/CD: Otomatik kalite kontrolleri
- Monitoring Tools: Performans izleme
- Dashboard Tools: Gerçek zamanlı görünürlük
Not: Bu dokümandaki tüm bilgiler ISO/IEC 15504 SPICE | SUP.9 Problem Çözme ve MAN.5 Risk Yönetimi gereksinimlerine uygun olarak hazırlanmış ve proje dosyasında arşivlenmiştir.
Bu süreç dökümanı, tüm proje ekiplerinin düzenleyici önleyici faaliyetler konusunda aynı standartları uygulamasını ve proaktif risk yönetimi yaklaşımını benimser.